«Οργανικές εγγύτητες»: Ομαδική εικαστική έκθεση στη Σύρο

Η Αίθουσα Τέχνης Γιάννη και Ελένης Βάτη, στην Ερμούπολη της Σύρου, υποδέχεται την ομαδική έκθεση «Οργανικές εγγύτητες», σε επιμέλεια του Γιώργου Αλτουβά. Η έκθεση εγκαινιάζεται το Σάββατο 6 Αυγούστου και σε αυτήν παρουσιάζονται έργα τεσσάρων σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, της Μαρίας Βύρρα, της Μάρθας Δημητροπούλου, του Στέλιου Καραμανώλη και του Θεόφιλου Κατσιπάνου.

Ο επιμελητής της έκθεσης σημειώνει: «Ένα έργο τέχνης προσωποποιείται από κάποιες ιδιότητες, που λόγω θέματος, σύνθεσης και περιεχομένου, το προβάλλουν ως ξεχωριστό. Διάφορα τεχνικά χαρακτηριστικά όπως η μορφή, το σχήμα, το μοτίβο, η υφή, το χρώμα και η ύλη καθορίζουν την ποιότητα, την αξία και την αναγνωρισιμότητα, με μια λέξη το “κάλλος” του έργου. Πολλές φορές η ύλη οργανικά προερχόμενη, ως αποτέλεσμα της φύσης καταλήγει σε εργαλείο του καλλιτέχνη και εκτός από τη λειτουργία της ως εκτελεστικό μέσο, φαίνεται η ίδια να γίνεται το θέμα ενός έργου. Στην έκθεση “Οργανικές εγγύτητες” οι σύγχρονοι Έλληνες εικαστικοί Μαρία Βύρρα, Μάρθα Δημητροπούλου, Στέλιος Καραμανώλης και Θεόφιλος Κατσιπάνος συνδέονται μεταξύ τους με έργα που διερευνούν είτε μέσω της ύλης είτε μέσω του θέματος την αναπαράσταση ή την περιγραφή μιας κατάστασης που αφορά τη φύση και την οργάνωσή της με τόλμη, επίκαιρη αντίληψη και άκρως συναισθηματική ένταση».

H Μαρία Βύρρα έχει δημιουργήσει μια καλλιτεχνική γλώσσα που αποφεύγει την κατηγοριοποίηση συνδυάζοντας ένα ευρύ φάσμα χρονικών περιόδων και εικονογραφικών συμβάσεων. Χρησιμοποιεί τα τοπία ή τις μορφές της ως όχημα για την ενδελεχή εξερεύνηση του χρώματος, αποδίδοντας με στροβιλιζόμενες πινελιές τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που θέλει να τονίσει στο έργο της. Δημιουργείται έτσι η ψευδαίσθηση του όγκου και της ύλης (impasto painting), σε αντίθεση με το «φωτογραφικό» φόντο που είναι διαμορφωμένο σε γεωμετρικά και χρωματικά επίπεδα διαφορετικού τονισμού. Τα γλυπτικά χρώματα της Βύρρα αντικατοπτρίζουν την προσπάθειά της μέσω του όγκου να προσδώσει ένταση και ζωντάνια στα τοπία, εκφράσεις και συναίσθημα στις φιγούρες.

Η φύση, στην πιο απλή της μορφή, είναι άρρητα συνδεμένη με το έργο της Μάρθας Δημητροπούλου. Ζώντας μέσα στο δάσος και επηρεασμένη από τη συνύπαρξή της με τη φύση, χρησιμοποιεί ως υλικό τις πευκοβελόνες για να δημιουργήσει γλυπτά που παραπέμπουν στον ζωικό πληθυσμό ή σε χρηστικά και πολυτελή αντικείμενα. Μας δείχνει πώς μπορεί το υλικό να αλλάξει μια φόρμα, ένα χρώμα, μια υφή, όπως και τις ιδέες και τα συναισθήματά μας. Τα γλυπτά της, βαθιά συμβολικά, είναι ένας ύμνος για το φυσικό περιβάλλον και τη σημασία του στη ζωή μας. Αυτά τα απλά αντικείμενα που δημιουργούνται από ένα οργανικό και τόσο εφήμερο υλικό παράγωγο της φύσης έρχονται σε αντίθεση με τη μεγαλομανία, την κυριαρχία, την επίδειξη του πλούτου και την ισχύ της καθημερινότητας.

Το έργο του Στέλιου Καραμανώλη βασίζεται σε μια διερευνημένη μορφή της αφηρημένης ζωγραφικής με μίνιμαλ αισθητική, μέσα από έναν μεταμοντέρνο προσδιορισμό σχημάτων, γραμμών και συμβόλων. Συνδέει στοιχεία της αρχιτεκτονικής με μία μοναδική καλλιγραφία γεωμετρικών εικόνων που ενσωματώνονται στα μοτίβα διαφορετικών επιπέδων. Χρησιμοποιεί τα ελλιπή σχήματα, με οικονομία στη γραμμή, πάντα ανοιχτά στην εστίαση, με δημιουργικούς τρόπους ερμηνείας, λαμβάνοντας πάντα στα υπόψη του την παραστατικότητα ως ερμηνεία της εκάστοτε εικόνας που δημιουργεί. Ο Καραμανώλης προσεγγίζει τη ζωγραφική αναζωπυρώνοντας το ενδιαφέρον για την απομάκρυνση των περιττών λεπτομερειών, για να αφήσει μόνο τις βασικές επιθυμητές πληροφορίες ανάγνωσης του έργου. Παρόλο που οι υπαινιγμοί για το τοπίο είναι έντονοι, ενσωματώνει με τον αφηρημένο τρόπο τις τυπικές και εκφραστικές δυνατότητες της σχεδιαστικής διαδικασίας. Τελικά, με την ενσωμάτωση των εικονιστικών στοιχείων, η εντύπωσή μας δεν είναι η αλληλεπίδραση των σχημάτων στο βλέμμα αλλά η αμεσότητά της, παρόλο που η διακριτή εικόνα φαίνεται ως ανολοκλήρωτη.

O Θεόφιλος Κατσιπάνος ζωγραφίζει εικόνες βγαλμένες από «ζώντα όνειρα». Χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή τεχνική της κλασικής ζωγραφικής, οι περίπλοκες εικόνες του αποφεύγουν να προσδώσουν λογική εξήγηση. Μεταφέρουν τον θεατή σε ένα φαινομενικά οικείο κόσμο όπου, με μια προσεκτική εξέταση, το αίσθημα της οικειότητας σύντομα εξαφανίζεται, για να αντικατασταθεί από σύγχυση και μερικές φορές δυσφορία. Οι εικόνες φαίνονται να είναι αλληγορικές, ωστόσο όλο το σκηνικό παραμένει ασυνεπές και δραματικά δυσλειτουργικό, αντικατοπτρίζοντας τη σημερινή μας εποχή, την ακραία βία, την τρέλα του κόσμου, τον παραλογισμό, τη γρήγορη ροή και εξέλιξη που φτάνει στη σταδιακή αλλοίωση και παραμόρφωση.

Αίθουσα Τέχνης Γιάννη και Ελένης Βάτη: Πλατεία Μιαούλη, Ερμούπολη, Σύρος
Διάρκεια έκθεσης: 6-25 Αυγούστου 2022